“We vergeten het steeds, maar het water komt”

Als iemand weet hoe hij een boodschap moet overbrengen, dan is het Rutger Bregman. Een dringende brief aan alle Nederlanders schreef hij: Het water komt. Krijgt hij zijn verhaal verkocht? En belangrijker nog: gaan de vergeetachtige Nederlands eindelijk over tot de nodige collectieve acties?

29 januari 2020. Mathijs van Nieuwkerk praat met Rutger Bregman over zijn brief aan alle Nederlanders in De Wereld Draait Door. Het verhaal van Rutger komt er geroutineerd uit. De argumenten en voorbeelden stromen als een soepele waterval de huiskamers binnen. Iedere uitspraak heeft zijn eigen bewijsmateriaal in de vorm van centimeters, procenten en aantallen. Gerichte handgebaren ondersteunen de dringende woorden. Het overhemd donkerblauw. De blik ernstig. Voor wie er nog aan twijfelt: dit verhaal is bloedserieus.

Geen centimeters maar meters
“Ik schrok me rot,” zegt Rutger. “De Deltawerken hebben destijds een stijging van 40 centimeter opgelost. Nu gaat het niet om decimeters maar om meters.” Interviews met zeven wetenschappers maakten voor hem glashelder dat het water veel sneller gaat stijgen dan gedacht. “De Randstad is een badkuip. Dit probleem vraagt een gigantische verbouwing van Nederland. We moeten als land in actie, collectief.”

Expert weggehoond
Als het snel stijgende water al in de verte te zien is, waarom gebeurt er dan nog zo weinig? Rutger haalt Johan van Veen op, een waterstaatkundig ingenieur die de watersnoodramp van 1953 voorspelde. Hij wist het al twintig jaar voor het plaatsvond. “Hij werd weggehoond. Er is nog geen dijkje naar hem vernoemd.” Johan van Veen moest het destijds doen met summiere communicatiemiddelen. Rutger beschikt over alle denkbare media, geniet naamsbekendheid en heeft alle benodigde vaardigheden om publiek te beïnvloeden. Gaat het hem lukken om de mensen in beweging te krijgen?

Gewoontedieren
Oh ja, dat water. Vergeten, zo lijkt het. Wat maakt toch dat mensen hun ogen maar liever sluiten bij reële dreiging? Suzanne Weusten, psycholoog en publicist over het klimaatdebat, legt het uit in haar blog op brainwash.nl. “Omdat je jezelf heel moeilijk in een toekomst van klimaatrampen kunt verplaatsen, is het lastig om je gedrag nu al te veranderen. Gedragsverandering an sich is al moeilijk. Een mens is een gewoontedier.” Ook signaleert zij irrationeel gedrag bij mensen. “Sommige mensen zien en horen alleen wat ze willen zien en horen. Anderen nemen onwrikbare standpunten in en volharden daarin. Zo wordt een open dialoog onmogelijk gemaakt.”

“Hoe groot is de oplage van de brief?”, vraagt Mathijs ten slotte. “Er zijn 8,9 miljoen huishoudens, dus 8,9 miljoen,” lacht Rutger. Het is zijn eerste lach van het gesprek. Als er maar een dijkje overblijft om naar hem te vernoemen. Aan hem zal het niet liggen.

Bron: https://www.npostart.nl/de-wereld-draait-door/29-01-2020/BV_101396083